- Ethereum hisse kanıtına geçiyor! The Merge olarak bilinen geçiş önce Bellatrix yükseltmesi ile Beacon Zinciri'nde etkinleştirilmelidir. Bunun ardından iş kanıtı zinciri, belirli bir Total Difficulty değerine ulaştığında hisse kanıtına taşınacaktır.
- Bellatrix yükseltmesinin Beacon Zincirinde 144896 zamanında yapılması planlanıyor -- 11:34:47am UTC, 6 Eylül 2022.
- The Merge'ü tetikleyen Terminal Total Difficulty değeri 58750000000000000000000 ve bu değere 10-20 Eylül 2022 tarihleri arasında ulaşılması bekleniyor.
- Not: Daha önce duyurulduğu üzere Kiln testneti bitiriliyor. Operatörler 6 EYlül 2022'de kapatacak.
Arkaplan
Yıllarca süren sıkı çalışmanın ardından Ethereum'un hisse kanıtı yükseltmesi sonunda geldi! Halka açık tüm test ağlarının başarılı şekilde yükseltilmesi tamamlandı ve Birleşim, Ethereum ana ağı için programlandı.
The Merge, önceki yükseltmelerden iki açıdan farklı. İlk olarak, düğüm operatörlerinin hem fikir birliği katmanı (CL) hem de yürütme katmanı (EL) istemcilerini yalnızca biri yerine, ikisini birlikte güncellemeleri gerekir. İkincisi, güncelleme iki aşamda etkinleşiyor: birincisinin adı Bellatrix ve İşaret Zincirinde dönem yüksekliğinde, ikincisinin adı ise Paris ve yürütme kaymanında bir Total Difficulty değerine ulaştıktan sonra gerçekleşiyor.
Güncelleme Bilgileri
Zamanlama
Birleşme (The Merge) iki adımlı bir aşamadır. İlk adım, fikir birliği katmanında bir dönem yüksekliği ile tetiklenen ağ yükseltmesi Bellatrix. Bunu Terminal Total Difficulty (TTD) olarak adlandırılan belirli bir Total Difficulty eşiği sonrasında gerçekleşen, yürütme katmanının iş kanıtından hisse kanıtına (Paris) geçişi takip eder.
Bellatrix yükseltmesinin Beacon Zincirinde 144896 zamanında yapılması planlanıyor -- 11:34:47am UTC, 6 Eylül 2022.
Geçişin türütme katmanı kısmı Paris, 10-20 Eylül 2022 arasında beklenen 58750000000000000000000'lık Terminal Total Difficulty (TTD) ile tetiklenecek. TTD'ye ulaşılacak kesin tarih iş ispatı karma oranına bağlı. Geçişe ilişkin tahminler bordel.wtf ve 797.io/themerge adreslerinde bulunabilir.
Yürütme katmanı (Execution Layer) TTD değerine ulaşınca ya da aşınca, sonraki blok yalnızca bir Beacon Zinciri doğrulayıcısı tarafından üretilecektir. Birleşim geçişinin İşaret Zinciri bu bloku sonlandırdığında tamamlanacağı düşünülüyor. Normal ağ koşullarında bu, ilk TTD bloku üretildikten sonra 2 dönem (ya da yaklaşık 13 dakika) gerçekleşecek!
Yeni bir JSON-RPC blok etiketi, finalized, en son kesinleştirilen bloğu (Finality'e ulaşmış bloğu) veya hatayı birleştirme sonrası blok yoksa gösterir. Bu etiket, Birleşimin tamamlanıp tamamlanmadığını kontrol etmek için uygulamalar tarafından kullanılabilir. Eğer Birleştirme gerçekleştiyse, benzer şekilde, akıllı sözleşmeler (birleştirme sonrası PREVRANDAO olarak yeniden adlandırılan) DIFFICULTY işlem kodunu (0x44) sorgulayabilir. Altyapı sağlayıcılarının, yukarıdakilere ek olarak genel ağ kararlılığını izlemesini öneririz.
İstemci Sürümleri
Aşağıdaki müşteri sürümleri, Ethereum ana ağında Birleşimi destekler. Düğüm operatörleri, Birleştirme sırasında ve sonrasında ağda kalabilmek için hem bir yürütme (Execution) hem de fikir birliği (Konsensüs) katmanı istemcisi çalıştırmalıdır.
Doğrulayıcılar (Validatorler) hangi istemciyi çalıştıracaklarını seçerken, hem EL (execution katmanı) hem de CL (konsensüs katmanı) 'de çoğunluk istemcileri çalıştırmanın risklerine özellikle dikkat etmelidir. Bu risklerin ve sonuçlarının neler olduğuna buradan ulaşabilirsiniz. Ayrıca mevcut EL ve CL istemci dağılımının tahmini oranlarına ve bir istemciden diğerine geçiş kılavuzlarına buradan ulaşabilirsiniz.
Konsensus Katmanı
İsim | Versiyon | Link |
---|---|---|
Lighthouse | v3.1.0 | İndir |
Lodestar | v1.0.0 | İndir |
Nimbus | v22.9.0 | İndir |
Prysm | v3.1.0 | İndir |
Teku | 22.9.0 | İndir |
Yürütüm katmanı (Execution Layer)
İsim | Versiyon | Link |
---|---|---|
Besu | 22.7.2 | İndir |
Erigon | v2022.09.01-alpha | İndir |
go-ethereum (geth) | v1.10.23 | İndir |
Nethermind | v1.14.1 | İndir |
Uyarı: geth sürümü v1.10.22 kritik bir veri tabanı sorunu içermektedir, bu sürümü kullanmayın ve zaten yükselttiyseniz lütfen en kısa zamanda v1.10.23'e yükseltin.
Güncelleme Özellikleri
Birleşme (The Merge) için fikir birliği (Konsensus) açısından kritik değişiklikler iki yerde belirtilmiştir:
- Fikir birliği katmanı, Bellatrix dizini konsensus özellikleri deposunda mevcuttur
- Yürütme katmanı, yürütme özellikleri deposunda mevcut Paris spec altında değişir
Bunlara ek olarak, diğer iki özellik de, fikir birliği ve yürütme katmanı istemcilerinin nasıl etkileşime girdiğini kapsar:
- Engine API execution-apis deposunda belirtildiği gibi, fikir birliği ve yürütüm katmanları arasındaki iletişim için kullanılır
- sync konsensüs spesifikasyonları deposu klasöründe belirtilen Optimistic Sync ise, konsensüs katmanı tarafından, yürütme katmanı istemcisi senkronize olurken blokları içe aktarmak ve öncekinden ikinciye zincirin başının kısmi bir görünümünü sağlamak için kullanılır.
Birleşim Bug Bounty Programı
Kırılganlıklar için Birleşim ile ilgili tüm bounty'ler, şimdi ile 8 Eylül arasomda bir 4x çarpanı aldı. Kritik hatalar artık $1 milton dolara kadar mal oluyor.
Daha fazla ayrıntı için bug bounty programına bakın.
SSS
Bir düğüm operatörü olarak ne yapmalıyım?
Birleşme sonrası, bir Ethereum tam düğümü, hisse ispatı İşaret Zincirini çalıştıran bir fikir birliği katmanı (CL) istemcisini ve kullanıcı durumunu yöneten ve işlemlerle ilişkili hesaplamaları çalıştıran bir yürütme katmanı (EL) istemcisini birleştirecektir. EL ve CL istemcisi, Engine API adlı yeni bir dizi JSON RPC yöntemini kullanarak kimliği doğrulanmış bir bağlantı noktası üzerinden iletişim kurar. EL ve CL istemcisi, bir JWT kullanarak birbirlerinin kimliğini doğrular. Düğüm operatörleri, bu değirim nasıl oluşturulup yapılandırılacağına ilişkin talimatlar için istemci belgelerine bakmalıdır.
Başka bir şekilde ifade edilecek olunursa, Beacon Zincirinde zaten bir düğüm çalıştırıyorsanız Birleşme sonrası bir yürütme katmanı istemcisi (EL) de çalıştırmanız gerekmektedir. Benzer şekilde mevcut iş kanıtı ağında bir düğüm çalıştırıyorsanız bir mutabakat katmanı istemcisi çalıştırmanız gerekecek. Güvenli bir şekilde iletişim kurmaları için ise her istemciye bir JWT belirteci geçirilmelidir. ethereum.org web sitesindeki 'Bir Düğüm Çalıştırın' bölümüne getirilen bir güncelleme bu adımları daha
ayrıntılı ele almaktadır.
Her ikisi de fikir birliği katmanı istemci sürümlerinin bir parçası olsa da, bir Beacon Zinciri Düğümü çalıştırmanın bir Validator çalıştırmaktan farklı olduğunu vurgulamakta fayda var. Staker'lar her ikisini de çalıştırmalıdır, ancak düğüm operatörlerinin yalnızca birincisine ihtiyacı vardır. Bu gönderi her iki bileşen arasındaki farkı daha ayrıntılı olarak açıklamaktadır.
Ayrıca, her katmanın bağımsız bir eşler kümesini koruyacağını ve kendi API'lerini ortaya çıkaracağını unutmayın. Beacon ve JSON RPC API'lerin ikisi de aynı şekilde çalışmaya devam edecek.
Bir Staker/Validator olarak ne yapmam gerekiyor?
Yukarıda açıklandığı gibi, İşaret Zincirinceki doğrulayıcıların/validatörlerin, Fikir Birliği katmanı istemcilerine ek olarak, Birleşmeden sonra bir yürütme katmanı istemcisi çalıştırması gerekecektir. Birleşme öncesi, bu önerilmekteydi, ancak bazı doğrulayıcılar bu işlevleri üçüncü taraf sağlayıcılara yaptırdı. Bu mümkündü çünkü yürütme katmanı üzerinde gereken tek veri depozito kontratındaki güncellemelerdi.
Birleştirme sonrasında, doğrulayıcıların oluşturdukları ve doğruladıkları bloklardaki kullanıcı işlemlerinin ve durum işlemerinin geçerli olduğundan emin olmaları gerekir. Bunu yapmak için, her Beacon Zincir düğümü bir yürütme katmanı (EL) istemcisi ile eşleştirilmelidir. Birden çok doğrulayıcının tek bir Beacon düğümü ve yürütme katmanı (EL) istemci birleşimiyle hala eşleştirilebileceğini unutmayın. Bu durum doğrulayıcıların sorumluluklarını artırır ancak aynı zamanda bir blok teklif eden bir doğrulayıcıya, bununla ilgili işlem önceliği ücretlerine dair (şu anda madencilere giden) haklar da sağlıyor.
Doğrulayıcı ödülleri İşaret Zinciri üzerinde dağıtılacak olup ve kilitlenen miktarın geri çekilmesi için ekstradan başka bir ağ yükseltmesi gerektirirken, işlem ücretleri ödenmeye, yakılmaya ve yürütme katmanında dağıtılmaya devam edecektir. Doğrulayıcılar, kazandıkları işlem ücretlerini göndermek için herhangi bir Ethereum adresini belirtebilir.
Fikir Birliği istemcinizi güncelledikten sonra, işlem ücretlerinin sizin kontrol ettiğiniz bir adrese gönderilmesini sağlamak için doğrulayıcı istemci yapılandırmalarınızın bir parçası olarak fee recipient kısmını ayarladığınızdan emin olun. Üçüncü taraf bir sağlayıcı kullanarak stake ettiyseniz bu ücretlerin nasıl tahsis edileceğini belirlemek seçtiğiniz sağlayıcıya kalmıştır.
Stake Etme Launchpad'inin bir Birleşim Hazır Olma Kontrol Listesi vardır ve stake edenler buu kullanarak sürecin her adımını gerçekleştirdiklernden emin olabilir. EthStaker ayrıca Doğrulayıcı Hazırlık Atölyeleri barındırmaktadır ve daha sı da planlanmaktadır.
Ana ağ hisse ispatı geçişi için hazırlık aşamasında bir test ağında bir doğrulayıcı çalıştırmak isteyen stake edenler bunu, yine bir Stake Etme Launchpad örneği olan Goerli (şimdi Prater ile birleşen) üzerinde yapabilir.
Terminal Total Difficulty için tahmin edilen tarih aralığı neden bu kadar geniş?
Blok başına eklenen artımlı zorluk, değişken lolan ağ karma oranına bağlıdır. Ağa daha fazla karma oranı eklenirse TTD'ye daha erken ulaşılacaktır. Benzer şekilde ağdan karma oranı ayrılırsa TTD'ye daha geç ulaşılacaktır. Karma oranı seviyelerinde belirgin bir düşüş olması hâlinde Ropsten'de yapıldığı gibi bir TTD Override süreci koordine edilebilir.
Bir uygulama veya araç geliştirici olarak ne yapmalıyım?
Bir önceki gönderide açıklandığı gibi, Birleştirme, Ethereum'da dağıtılan sözleşmelerin bir alt kümesi üzerinde yalnızca minimum etkide bulunur, bunların hiçbiri kırılmamalıdır. Ek olarak, kullanıcı API uç noktalarındaki aslan payı stabil olarak kalacaktır (eth_getWork gibi iş kanıtına özel yöntemler kullanmadığınız sürece).
Bununla birlikte, Ethereum üzerindeki çoğu uygulama zincir üzerindeki kontratlardan çok daha fazlasını kapsayacak. Ön uç (Front-end) kodunuzun, araçlarınızın, dağıtım ardışık düzeninizin ve diğer zincir dışı bileşenlerin amaçlandığı gibi çalışmasını sağlamanın ** tam zamanı**. Geliştiricilerin Sepolia ya da Goerli üzerinde eksiksiz bir test & dağıtım döngüsü gerçekleştirmelerini ve araçlarla veya bağımlılıklarla ilgili sorunları bu projelerin yöneticilerine bildirmelerini şiddetle tavsiye ederiz. Bir sorunu nerede duyuracağınızdan emin değilseniz, lütfen bu veri havuzunu kullanın.
Ek olarak lütfen Sepolia ve Goerli ışındaki tüm test ağlarının birleşim sonrası kullanımdan kalkacağını unutmayın. Bir Ropsten, Rinkeby ya da Kiln kullanıcısıysanız Goerli ya da Sepolia'ya geçiş yapmayı planlamanız gerekir. Bu konuda daha fazla bilgiyi burada bulabilirsiniz.
Bir Ethereum kullanıcısı veya Ether sahibi olarak yapmam gereken bir şey var mı?
İster zincirdeki Ethereum uygulamaları kullanın, ister Ether'i bir borsada ya da kendinden korumalı bir cüzdanda tutun bir şey yapmanız gerekmez. Kullandığınız bir uygulama, borsa ya da cüzdan ek talimatlar ya da öneriler sunuyora bunların gerçekten bu varlıklardan geldiğini doğrulamanız gerkeir. Sahtekarlara dikkat edin!
Bir madenci olarak, yapmam gereken bir şey var mı?
Hayır. Ethereum ana ağında madencilik yapıyorsanız ağın Birleşimden sonra tamamen hisse kanıtı altında çalışacağını bilmelisiniz. Bu noktada, ağda madencilik artık mümkün olmayacak.
Bir madenciysem ya da düğüm operatörüysem ve yükseltmeye katılmıyorsam ne olur?
En son sürüme (yukarıda listelenen) güncellenmemiş bir Ethereum istemcisi kullanıyorsanız yükseltme gerçekleştiğinde istemciniz çatal öncesi blokzincire eşitlenecektir.
Eski kuralları takip eden uyumsuz bir zincire takılıp kalacaksınız ve Ether gönderemeyecek ya da birleşim sonrası Ethereum ağını kullanamayacaksınız.
Bir doğrulayıcı olarak hissemi çekebilir miyim?
Hayır. Birleşme (The Merge) , bugüne kadar Ethereum'da yapılan en karmaşık güncellemedir. Ağ kesinti risklerini en aza indirmek için, bu yükseltmeden geçişle ilgili olmayan değişiklikleri hariç tutan minimum bir yaklaşım benimsendi.
Beacon Chain'den para çekme işlemleri, muhtemelen The Merge'den sonraki ilk yükseltmede sunulacak. Hem mutabakat hem de yürütme katmanlarının spesifikasyonları hâlâ sürüyor.
Daha fazla sorum var, onları nereye sorabilirim?
9 Eylül Cuma günü 14:00'da (UTC) gerçekleşecek sonraki Birleşim Topluluğu Çağrısına istemci ekibi geliştiricilerine, ETHStaker üyelerine, araştırmacılarına ve diğerlerine katılın!
Teşekkürler
Ethereum'un hisse ispatına geçişi çok uzun zamandır bekleniyordu. Araştırma, belirleme, geliştirme, analiz, test, ayırma, sorun giderme ya da bizi The Merge'e ulaştıran her şeyi açıklama sürecine katkıda bulunan herkese teşekkürler.
Yıllar içinde burada listelenemeyecek kadar çok sayıda katkıda bulunan oldu, ama sizler kim olduğunuzu biliyorsunuz. Siz olmasaydınız bu yapıyı ayağa kaldıramazdık.
wen birleşim? Çok 🔜.
Joseph Schweitzer ve Tomo Saito'ya bu gönderinin kapak görseli için teşekkürler!