- Goerli blobları karşınızda: Dencun, 17 Ocak 2024'te UTC saatiyle 6:32'de Goerli'de etkinleştirildi. Blobları artık orada kullanabilirsiniz!
- Sepolia ve Holesky önümüzdeki iki hafta içinde yükseltilecek. Dencun, Sepolia'da 132608 (30 Ocak, 22:51 UTC) ve Holesky'de 29696 (7 Şubat, 11:35 UTC) dönemlerinde etkinleştirilecek.
- Bu duyuruda yer alan istemci sürümleri her iki test ağı yükseltmesi için de uygundur.
- Sepolia ve Holesky yükseltmelerinin sorunsuz tamamlanması halinde Dencun, bir sonraki adımda Ethereum ana ağında planlanacaktır.
- Dencun ana ağı yükseltmesi dahil olmak üzere ağ yükseltme duyuruları hakkında e-posta uyarısı almak için buradan abone olun.
Dencun ağ yükseltmesi, 17 Ocak 2024 tarihinde Goerli test ağında başarıyla etkinleştirildi. Kalan iki test ağı olan Sepolia ve Holesky için ise aşağıdaki zamanlarda etkinleştirilmesi planlandı:
| Ağ | Dönem | UTC Saati | İlk Dönem Yuvası |
|---|---|---|---|
| Sepolia | 132608 | 2024-01-30 22:51:12 | 4243456 |
| Holesky | 29696 | 2024-02-07 11:34:24 | 950272 |
Yükseltme, özellikle L2 işlem ücretlerini azaltmaya yardımcı olacak "protodanksharding" olarak da bilinen EIP-4844 ile geçici veri bloblarının kullanıma alınması gibi çeşitli değişiklikler içeriyor.
Dencun, geçen yıl yapılan Shapella yükseltmesini takip ediyor. İlk olarak Ethereum test ağlarına dağıtılacak. Tüm bu işlemler, yükseltmeyi sorunsuz bir şekilde çalıştırdığında, Dencun'un Ethereum ana ağında dağıtılması planlanacak.
Yükseltme Spesifikasyonu
Dencun yükseltmesi, Ethereum'un hem fikir birliği hem de yürütüm katmanlarındaki değişiklikleri birleştiriyor. Protokol değişikliklerinin tam listesi EIP-7569'da bulunabilir. Referans olması açısından bunlar şunlardır:
- EIP-1153: Geçici depolama işlem kodları
- EIP-4788: Ethereum Sanal Makinesindeki işaret bloku kökü
- EIP-4844: Shard Blob İşlemleri
- EIP-5656: MCOPY - Bellek kopyalama talimatı
- EIP-6780: Yalnızca aynı işlemde SELFDESTRUCT
- EIP-7044: Sürekli Geçerli İmzalı Gönüllü Çıkışlar
- EIP-7045: Maksimum Tasdik Dahil Etme Yuvasını Artırma
- EIP-7514: Maksimum Dönem Kayıp Sınırı Ekleme
- EIP-7516: BLOBBASEFEE işlem kodu
Deneb
Ethereum'un fikir birliği katmanını etkileyen değişiklikler için python spesifikasyonlarının tamamı ethereum/consensus-specs deposunun deneb klasöründe bulunabilir.
Cancun
Yukarıda bağlantısı verilen EIP'ler, Ethereum'un yürütüm katmanını etkileyen değişikliklerin tüm spesifikasyonlarını içermektedir.
Ek olarak, bunlar için ethereum/execution-specs deposunda bir python spesifikasyonu uygulanmaktadır.
Son olarak Deneb, fikir birliği ve yürütüm katmanı düğümleri arasındaki iletişim için kullanılan Motor API'sinde değişiklik yapılmasını gerektirmektedir. Bunlar, ethereum/execution-apis deposunun cancun.md dosyasında belirtilmiştir.
İstemci Sürümleri
Aşağıdaki istemci sürümleri hem Sepolia hem de Holesky üzerinde Dencun'u desteklemektedir. Sonraki sürümler, ana ağdaki desteği etkinleştirecektir. Yayınlandıklarında, bu blogda başka bir duyuru yapılacaktır.
Doğrulayıcılar, hangi istemciyi çalıştıracaklarını seçerken özellikle yürütüm katmanında (EL) veya fikir birliği katmanında (CL) bir çoğunluk istemcisini çalıştırmanın risklerine dikkat etmelidir. Bu riskler ve sonuçlarına ilişkin bir açıklama burada bulunabilir. Mevcut EL ve CL istemci dağılımının tahmini ve bir istemciden diğerine geçiş için kullanılacak kılavuzlar burada bulunabilir.
Fikir Birliği Katmanı Sepolia ve Holesky Bültenleri
| Ad | Sürüm | Bağlantı |
|---|---|---|
| Lighthouse | 4.6.0 | İndir |
| Lodestar | 1.15.0-rc.0 | İndir |
| Nimbus | 24.1.2 | İndir |
| Prysm | 4.2.1-rc.1 | İndir |
| Teku | 24.1.1 | İndir |
Not: Bir doğrulayıcı çalıştırılırken hem Fikir Birliği Katmanı İşaret Düğümü hem de Doğrulayıcı İstemcisi güncellenmelidir.
Yürütüm Katmanı Sepolia ve Holesky Bültenleri
| Ad | Sürüm | Bağlantı |
|---|---|---|
| Besu | 24.1.0 | İndir |
| Erigon | 2.57.1 | İndir |
| go-ethereum | 1.13.11 | İndir |
| Nethermind | 1.25.3 | İndir |
| Reth (alpha) | 0.1.0-alpha.16 | İndir |
Not: Reth, Dencun'u desteklese de, istemcide hâlâ tam bir denetim yapılması gerekmektedir ve üretim kullanımı için önerilmez. Daha fazla içerik için Reth README adresine bakın.
SSS
Bir Ethereum kullanıcısı veya Ether sahibi olarak yapmam gereken bir şey var mı?
Kısacası, yok.
Borsa, dijital cüzdan veya fiziksel cüzdan kullanıyorsanız borsa veya cüzdan sağlayıcınız ek adımlar atmanız konusunda bilgi vermediği sürece hiçbir şey yapmanız gerekmiyor.
Kendi Ethereum düğümünüzü çalıştırıyorsanız bir sonraki soruya bakın.
Staking yapmayan bir Sepolia veya Holesky düğüm operatörü olarak ne yapmam gerekiyor?
Her iki test ağındaki yükseltme ile uyumlu olmak için düğümünüzün yürütüm ve fikir birliği katmanı istemcilerini yukarıdaki tabloda listelenen sürümlere güncelleyin.
Bir Sepolia veya Holesky stakerı olarak ne yapmam gerekiyor?
Her iki test ağındaki yükseltme ile uyumlu olmak için düğümünüzün yürütüm ve fikir birliği katmanı istemcilerini yukarıdaki tabloda listelenen sürümlere güncelleyin. Hem işaret düğümünüzün hem de doğrulayıcı istemcinizin güncellendiğinden emin olun.
Sepolia veya Holesky olmayan bir düğüm operatörü veya staker olarak ne yapmam gerekiyor?
Şu anda bir şey yapmanız gerekmiyor. Dencun'un ana ağda etkinleştirilmesi için tekrar duyuru yapılacaktır. Bunlar hakkında bir e-posta uyarısı almak için buradan kaydolabilirsiniz.
Ana ağdan önce yükseltme sürecini daha fazla kez yapmak isteyen stakerların artık Dencun'u destekleyen ephemery.dev adresini kullanması tavsiye edilir.
Sepolia veya Holesky stakerı ya da düğüm operatörüysem ve yükseltmeye katılmazsam ne olur?
En son sürüme güncellenmemiş (yukarıda listelenen) bir Ethereum istemcisi kullanıyorsanız yükseltme gerçekleştiğinde istemciniz yol ayırımı öncesi blok zincirine senkronize edilecektir.
Eski kuralları takip eden uyumsuz bir zincirde kalacak, Ether gönderemeyecek veya Dencun sonrası Ethereum ağında çalışamayacaksınız.
Bir uygulama veya araç geliştiricisi olarak ne yapmalıyım?
Projenizi etkileyip etkilemediklerini ve nasıl etkilediklerini belirlemek için Dencun'da yer alan EIP'leri inceleyin. Hem yürütüm hem de fikir birliği katmanlarında sunulan birçok yeni heyecan verici özellik var! Geriye dönük uyumluluk etkileri olan EIP'ler, yalnızca EIP-6780, EIP-7044 ve EIP-7514'tür.
Neden "Dencun"?
Fikir birliği katmanına yapılan yükseltmelerde yıldız adları kullanırken, yürütüm katmanına yapılan yükseltmelerde Devcon şehir adları tercih edilir. "Dencun", Cygnus takımyıldızındaki en parlak yıldız olan Deneb ile Devcon 3'ün konumu olan Cancun'un birleşimidir.
Orijinal kapak görseli Darren Lawrence tarafından, değişiklikler Tomo Saito tarafından yapılmıştır.